Yangın Söndürmede Su Kullanılması, Su Yangını Nasıl Söndürür?
SORU: Yangın Söndürmede Su Kullanılması, Su Yangını Nasıl Söndürür?
CEVAP; Yangın Söndürücü Olarak Su
Yangın Söndürme sistemlerinde en yaygın söndürücü akışkan olarak kullanılan su, yangın söndürme yönünden olumlu veya olumsuz fiziksel, kimyasal, çevresel özellikleri ve etkileri bilinerek ve bu özellikler sistematik biçimde ele alınarak kullanılmalıdır.
-
Donma
Saf su 0oC’ de katı hale geçer, yani donar. Ancak kullanım suyu saf su olmadığından, içinde bulunan erimiş tuzlar ve madenler nedeniyle, 0-5oC’ de donar. Donan su akışkanlığını yitirir ve yangına püskürtülemez hale gelir. Aynı zamanda, donan su genişlediğinden boru ve boru birleşim yerlerinde bulacağı zayıf noktalardan borulamayı ve tesisatı patlatır. Bu nedenle, mekanik tesisat açısından, en düşük ortam sıcaklığının +5oC’ den düşük olduğu yerlerde, suyun donması düşünülerek gerekli önlemler alınmalıdır.
-
İletkenlik
Saf su yalıtkan olmasına karşın, kullanım suyu saf su olmadığından, içinde bulunan erimiş tuzlar ve madenler nedeniyle, bir iletkenliği vardır. Özellikle, birbirine değen damlacıklardan oluşan demet biçiminde atımda ve iletkenlik sürekliliğinin sağlandığı su atım biçimlerinde ve canlı elektriğin birikmiş suyla tam temas halinde olabileceği durumlarda, suyun iletkenliği nedeniyle elektriği taşıyacağı dikkate alınmalıdır. Bu nedenle, özellikle canlı elektrik bulunan donanıma atılan suyun, elektriğin ıslanan diğer yerlere ve insana da taşınabileceği ve zarar verebileceği dikkate alınmalı, gerekli önlemler alınmalıdır.
-
Soğutma Etkisi
Su, gerek atılırken kendi sıcaklığının düşüklüğü, gerekse sıvıdan buhara geçişindeki faz değişimi sırasında ortamdan çektiği önemli miktardaki enerji nedeniyle, önemli bir soğutma etkisine sahiptir. Bu etki sayesinde, hem yanmakta olan bir maddeyi soğutarak hızla söndürmede etkili olur, hem de yanmaya yeni katılacak maddelerin ve bölgelerin ıslatılarak, zor tutuşmasını sağlayarak, bunların soğutulmasına ve yanma sıcaklığına ulaşmasına engel olur.
-
Boğma Etkisi
Ufak parçacıklar biçiminde atılan veya sıcak yüzeye değerek su buharına dönüşen su, yanmakta olan maddeyi ve bölgeyi hacimsel olarak çevreleyerek, oksijenin bağıl olarak azalmasını sağlar. Böylece yangının hava ve oksijenle olan ilişkisini keserek, oksijenle beslenmesine engel olur, yani yangını boğar.
-
Dağıtma Etkisi
Uygun biçimde atılan su, yangının dumanını ve ısısını dağıtıp, bastıran bir etkiye sahiptir. Böylece dumanın hem insana yönelik boğma etkisini düşürür, hem de dumanın yolunu keserek yangının yayılmasına ve başka bölümlere sıçramasına engel olur.
-
Perdeleme Etkisi
Uygun basınç ve damlacık yapısında, özellikle perde biçiminde düşey olarak atılan su, yangının ısısının, alev ve dumanının önünü keserek yıkar ve perdeler.
-
Taşıma Etkisi
Su, atıldığında içinde bulunan diğer maddeleri de taşıyan bir araç gibidir. Özgül ağırlığı ve yüzey gerginliği suyunkinden az olan maddeleri kolaylıkla taşıyabilir. Bu özelliği nedeniyle, sıvı ve parlayıcı yakıtları su yüzeyinde taşıyarak yangına olumsuz bir etki yaratabileceği gibi, yangın söndürücü köpükleri taşıyabilmesiyle olumlu bir etki de yaratabilir.
-
Artı Basınç Etkisi
Su, yanmakta veya yanmış olan sıcak yüzeylere temas ettiğinde buharlaşır. 1 lt su yaklaşık 1m3 su buharı oluşturarak, ortamda artı basınç oluşturur ve taze havanın yangına ulaşmasına engel olur, dumanı iterek uzaklaştırır.